Z zawsze żywym w świecie problemem ubóstwa i nędzy nie zdołano się także uporać obecnie. Co więcej, z postępem techniczno - ekonomicznym ubóstwo zdaje się przyjmować gigantyczne rozmiary. Do zadań zaś Kościoła należy miłość do ubogich. Konkretnym tego wyrazem jest pomoc grupom zepchniętym na margines życia społecznego, ludziom starym i chorym, uchodźcom i emigrantom, czy wreszcie ofiarom konsumizmu1.
W tym duchu należy odczytać słowa encykliki Jana Pawła IICentesimus Annus:"Dziś bardziej, niż kiedykolwiek Kościół jest świadom, że jego orędzie społeczne zyska większą wiarygodność dzięki świadectwu działania, niż dzięki swej wewnętrznej spójności i logice. Również z tej świadomości wypływa opcja preferencyna na rzecz ubobich."2
Opcja preferencyjna na rzecz ubogich, do której Papież zachęca, ma być działaniem wyrosłym z orędzia Kościoła, które charakteryzuje się wewnętrzną spójnością i logiką. Spójność i logikę w doktrynie dotyczącej zagadnień społecznych zawdzięcza Kościół pracom naukowym również z teologii moralnej. Teologia moralna ze swoimi kategoriami ocen i norm postępowania moralnego, musi mieć zawsze odniesienie konkretne. U ich podstaw leży jednak Objawienie.
Sobór Watykański II przypomina, że Pismo św. pozostaje żywym i płodnym źródłem nauki moralnej Kościoła. Jest ono bowiem źródłem wszelkiej prawdy i zbawiennej normy moralnej (KO 7)3. Zadaniem chrześcijanina jest odczytanie norm jakie odnoszą się do człowieka i jego codziennego życia. Skoro tak się rzecz ma, jawi się pytanie o naukę Pisma świętego o opcji na rzecz ubogich. Postawione pytanie ogólne rodzi szczegółowe a mianowicie dotyczące sposobu jej realizacji w poszczególnych księgach Starego i Nowego Testamentu, oraz motywów opcji na rzecz ubogich. Tak postawiony problem domaga się sięgnięcia nie tylko do samego źródła, tzn. Bibli ale także do komentarzy.
W Polsce problemem ubóstwa i ludzi ubogich w Starym Testamencie zajmuje się J.Mroczkowski, L. Stachowiak, E. Zawiszewski oraz J. Jaruzelska. Ubóstwu w Nowym Testamencie najwięcej miejsca zadaje się poświęcać J. Drozd.
Słowo opcja oznacza prawo powzięcia decyzji (...) lub dokonania wyboru w określonym terminie4. Termin ten w swoim znaczeniu zbliżony jest do treści nadanej mu przez Jana Pawła II, który przez opcję rozumie specjalną formę pierszeństwa w praktykowaniu miłości chrześcijańskiej, poświadczoną przez całą Tradycję Kościoła.5
Praca składa się z czterech rozdziałów. Rozdział pierwszy wyjaśnia pojęcie ubóstwa i człowieka ubogiego w sensie materialnym oraz duchowym. Rozdział drugi przedstawia naukę poszczególnych ksiąg Starego Testamentu dotyczącą stosunku do ubogich, oraz opcję na rzecz ubogich zawartą w Ewangeliach, Dziejach Apostolskich i Listach apostolskich. Dla teologii moralnej decydujące znaczenie posiada kwestia właściwej motywacji działań ludzkich, co przede wszystkim czerpie ona z Ksiąg natchnionych.6Stąd rozdział trzeci zajmuje się motywami opcji na rzecz ubogich. Do nich należy godność ubogich na płaszczyźnie naturalnej7,oraz nadprzyrodzonej, jak również powszechne przeznaczenie dóbr.
Teologia moralna zajmuje się obowiązkami moralnymi na płaszczyźnie indywidualnej i społecznej. Bardziej efektywna i skuteczna wydaje się być pomoc instytucjonalna ubogim .Istotna jest też płaszczyzna indywidualna.8Zajmuje się nimi rozdział czwarty.
1 Jan Paweł II, Encyklika Centesimus Annus. W setną rocznicę encykliki Rerum Novarum, Watykan 1991, nr 57
3 por. Jan Paweł II, Encyklika Veritatis Splendor. O niektórych podstawowych problemach nauczania moralnego Koscioła, Watykan 1994, nr 29
4 W. Kopaliński, Słownik wyrazów obcojęzycznych i zwrotów obcojęzycznych, Warszawa 1990, s.367
5 Jan Paweł II, Encyklika Sollicitudo Rei Socialis. Z okazji dwudziestej rocznicy ogłoszenia "Populorum Progresio", Watykan 1987, nr 42. Odtąd encyklika cytowana jest skrótem SRS
7 H. Skorowski, Godność osoby jako podstawa chrześcijańskiej koncepcji praw człowieka, Collectanea Theologika 62 (1992) f. 1, s. 71
8 J. Krucina, Mysl społeczna Kościoła, Wrocław 1993, s.54
9 L. Roy, Ubodzy, w: Słownik Teologii Biblijnej, Poznań 1990, s.998